884
post-template-default,single,single-post,postid-884,single-format-standard,theme-stockholm,stockholm-core-1.1,woocommerce-no-js,select-child-theme-ver-1.1,select-theme-ver-5.1.8,ajax_fade,page_not_loaded,qode-elegant-product-list,wpb-js-composer js-comp-ver-6.0.5,vc_responsive

Project TalkingTrees

klankentapper

Project TalkingTrees

Boomklanken
Luisteren naar de natuur

Bert Barten is een ouwe hippie met hart voor de natuur, theaterregisseur en componist. Hij startte een project, TalkingTrees, dat helemaal past bij het fenomeen Shinrin-Yoku en bij alles wat ik doe binnen de natuurgeneeskunde. Allen gaan uit van de alomvattendheid van de natuur. En het idee dat de mens onmiskenbaar onderdeel is van een natuurlijk ecosysteem. Dit kun je op steeds meer verschillende manieren ervaren. Via alle zintuigen. Bij het project TalkingTrees gaat het vooral om horen.

Kan een boom liegen?

Tijdens een wandeling met zijn vriend Scot Greshem-Lancaster vroeg Barten zich af of bomen konden liegen. Die vriend houdt zich bezig met ‘geo-sonification’. De twee sloten voor de grap apparatuur op bomen aan. Ze konden de vibraties van de bomen meten en deze hoorbaar maken. Het was het begin van het project TalkingTrees.

Het project TalkingTrees

In het project TalkingTrees werkt Bert Barten samen met artiesten, musici, wetenschappers en natuurliefhebbers. Audio-visueel ervaart het publiek direct contact met de natuur via muziek. Uiteindelijk hoopt Bert, net als ik, dat we beter gaan zorgen voor onze natuur.

2 processen

TalkingTrees bestaat uit 2 processen. De eerste is dat sensoren op bomen via sensoren aangesloten worden op een analoge synthesizer. Of een ander instrument. Zo krijgt een boom een klank. De tweede is dat digitale data omgezet worden naar digitale muziek. Hiervan heeft Barten een CD en LP gemaakt en hiermee geeft hij concerten. Ook kan hij bomen direct aansluiten en laten horen wat er in ze omgaat.

Samenwerkingsverband

Veel verschillende universiteiten over de hele wereld monitoren bomen: Wageningen, Gent, Helsinki, Montpellier, Berkeley. Bert Barten heeft contact met professoren en onderzoekers bij veel van deze internationale instituten. Hij werkt met hen samen. Veel bosbouwafdelingen verzamelden data die Bert kon gebruiken.

Van data naar muziek

Excel-sheets vol onderzoeksgegevens en andere data zette componist Barten om naar geluiden en scores. Hij comprimeerde de data en vertaalde deze naar muziekwaarden. Een soort time-lapse filmpje met boomgeluiden maakt hij. Een maand aan data werd zo 20 minuten muziek.

Seizoenswerk wegens winterslaap

Er ontstonden 8 muziekstukken. Een van elke maand van april tot en met november. Tijdens de winter slapen bomen namelijk. In dat seizoen is er weinig te horen. Wat je in de seizoensstukken van Barten hoort is het levensritme van de boom. Vertaald naar klanken. Je zou Bert Barten een ‘symbolic e-composer‘ kunnen noemen.

Van vibratie naar sensor

Bomen vibreren. Er gaat energie in om. Dat kun je meten met 4 boomsensoren die informatie geven over:

  • de sapstromen
  • de vochtigheid (het ‘zweten’) van de boom
  • de fotosynthese rondom het blad
  • de vluchtige organische stoffen (VOS)

Van sensor naar synthesizer

Die sensoren zijn via speciale kastjes gekoppeld aan een serie analoge synthesizers. De verkregen informatie bepaalt de toonhoogte en –afstand en het timbre (warmte) van de synthesizer-geluiden. Het geluid wordt omgezet naar beeld en geprojecteerd op videoschermen. Het blijken strakke, ritmische patronen.

Heilige geometrie

Patronen komen ook in de natuur veel voor. Het verbaast me dan ook niet dat de muziek zich uit in patronen. ‘Heilige geometrie’ is een onderwerp apart. Mooi thema voor een aparte blog.

Klankentapper

Het hele idee van de sensoren deed mij denken aan Suske & Wiske – de Klankentapper. In dit album uit de jaren 60 had professor Barabas een apparaat waarmee mensen konden praten met bomen en bloemen. Het idee van een dergelijk apparaat is dus al veel ouder. Zo gebruikte L. Ron Hubbard, de stichter van Scientology, al de elektrometer (e-meter). Een snelle google-actie leert dat hij niet de eerste en enige is. Zo publiceerde Torrin J. Hallett in 2016 een blog op NationalGeographic.org over het creëren van muziek via data sonificatie.
Klankentapper

Het onhoorbare hoorbaar maken

Met het werk van Barten ontstonden een soort ostinato-ritmes die heel erg lijken op het ritme van de natuur. De bomen zingen. Alleen horen wij het niet. We luisteren niet goed genoeg. Al is dat wel te leren, door bijvoorbeeld mediteren en oefenen. Dat onderwijst Barten ook. Daarnaast vertaalt hij de energie van bomen naar geluid en beeld. Hij maakt het onhoorbare hoorbaar.

Alternatieve protestmuziek

Aanleiding voor Barten om écht iets te gaan dóen met het idee voor het project TalkingTrees was het kappen van het laatste oerbos in Polen. Hij maakt zich zorgen over de natuur. Hij ziet het project als een soort alternatieve protestmuziek.

Toekomstmuziek

Het project TalkingTrees kun je een succes noemen. De afgelopen jaren trad Barten op in verschillende programma’s en festivals, van Jinek tot Lowlands 2018. Dit is nog maar het begin van zijn avontuur. Op zijn wensenlijst staat een optreden met het Symfonie Orkest, concerten over de hele wereld, waaronder een in Central Park New York, en een mix met Martin Garrix. Ik zie het hem doen!

Fenomeen van communicerende bomen

Wat Bart een project noemt vind ik eerder een fenomeen. Bomen blijken te communiceren. Iets wat ‘bomenknuffelaars’ al lang weten. Intuïtief. Zij hebben geen wetenschappelijk bewijs nodig. Ze vóelen de kracht van de natuur en de energie van bomen. Andere mensen vinden het maar raar dat sommigen van ons tegen bomen aan staan. ‘Soft’ en zweverig! Ook Bert Barten wilde wetenschappelijk bewijs. Dat is hem gelukt. Hij kan nu het leven en de vibraties van bomen laten horen via elektrische muziek. En straks ook laten zien, met lasers of via infrarood.

Bomen als graadmeters voor het milieu

Barten kwam er achter dat bomen worden gemonitord door verschillende instanties. Bomen zijn graadmeters van hoe het gesteld is met ons milieu. Ze hebben een connectie en zorgen voor elkaar via hun wood-wide-web. Daarmee vormen ze waarschijnlijk het oudste levende organisme. Zo is er bijvoorbeeld in Utah een bos van 80.000 jaar oud. Het is al meerdere keren afgebrand. De bomen komen er steeds weer op. Zo diep zitten de wortels. De bomen hebben dus een eigen uitgebalanceerd ecosysteem.

Bomen en mensen hebben hetzelfde ecosysteem

Wij zijn hetzelfde ecosysteem. We kunnen niet zonder elkaar. Ook al lijkt de mens de natuur uit te willen roeien. Door te ervaren wat de natuur, wat bomen kunnen en doen en wat ze voor ons kunnen doen, hoopt Bart (en ik met hem) dat mensen meer begaan raken met de natuur. Er voor willen zorgen. En dat we daardoor ons meer inzetten om de natuur te beschermen. En daarmee ons zelf.

Conclusie: natuurlijk ritme is langzaam

Barten merkt op dat alles in de natuur langzaam gaat. De natuur heeft een eigen ritme. Dat ritme voel je via de vibraties van de bomen, vertaald in de muziek van dit TalkingTrees-project.

‘Wist je dat een boom 1x per dag adem haalt? Overdag haalt hij 200 liter water uit de bodem. Dat neemt hij op en daar drinkt hij van. De afvalstoffen gaan weer de grond in. ’s Nachts slaapt hij. Dit proces kun je volgen via de sapstromen. Soms moet de sapstroom langs een knoest of hobbel. Ook dat kun je horen. Of als er een haarvaatje springt wanneer het te droog is, dan hoor je dat knappen’.

Bert Barten

Behoefte aan vertragen

De populariteit van Bert Barten’s concerten lijkt te onderschrijven dat er behoefte is aan vertragen. Er kwamen meer dan 1000 mensen. Ze verwachtten er 200 á 300. Mensen lijken genoeg te hebben van de hedendaagse onnatuurlijke manier van leven. Ik in ieder geval wel.

Het ego naar de achtergrond

Met Barten’s manier van werken verdwijnt het ego van de componist naar de achtergrond. Als componist is hij meer de techneut van de bomen. De bron van de compositie is de boom. Bert moest dan ook zijn best doen om niets te veranderen of toe te voegen aan de compositie van de boom. Hiervoor moest hij zijn eigen ego loslaten.  Dit is precies waar mindfulness over gaat. Ben je mindful, dan stoomt alles en lijkt alles moeiteloos te gaan. Als vanzelf.

Deep listening

Mindfulness gaat over de kwaliteit van je luisteren. ‘Deep listening‘ noemt Barten dat. Een mooie term vind ik dat. Je eigen gedachten, emoties, ego, perfectionisme, weerstand opmerken. Je daar niet door laten leiden. Ze loslaten. Niet bang zijn. Zo ontstaan er ruimte. Ruimte om écht te luisteren naar wat is. Ruimte voor stilte. Niets. De kern van alles. Zo kun je bovendien contact maken met de natuur. Je verbinden met de natuur. En dat is weer waar Shinrin-Yoku over gaat. Mindfulness + Natuur = Verbinding

‘If you go into a forest and get very quiet and then start with ‘Deep Listening’, you will come to understand that you are connected with everything…’

– Bert Barten

TalkingTrees sluit aan bij Shinrin-Yoku

Shinrin-Yoku is een Japans fenomeen dat ook in Nederland opkomt. Het gaat over de vertragende en herstellende werking van de natuur op de mens met zijn te hoge levenstempo. Steeds meer mensen willen rust. Die kun je vinden. Als je je open stelt voor de natuur, dan kun je via al je zintuigen het bos ervaren. Verbinding voelen is het 6zintuig.

Anders kijken naar bomen

Na zo’n boomconcert van ‘facilitator’ Barten ga je waarschijnlijk anders kijken naar bomen. En heel misschien ga je de ‘tree huggers’ wat meer begrijpen. Misschien zijn ze zo gek nog niet…

Mee de natuur in?

Wil je ook anders leren kijken naar bomen en de natuur? Inzoomen, kijken en ervaren wat bomen voor je kunnen doen, loskomen van je alledaagse hectiek? Je kunt bij mij een strippenkaart wonderwandelen aanschaffen.

Eerst een keer proberen? Volg dan de introductie Shinrin-Yoku. Voor data vind je hier de agenda. Smaakt dat naar meer? Dan kun je de 6-weekse training volgen.

Als je liever alleen loopt en meer persoonlijke zaken aan bod wil laten komen, kan ik je wellicht helpen via natuurcoaching. Als je meer wilt weten over de mogelijkheden kun je me altijd bellen via +31(0)612406521 of mail@mariellekerssens.nl

Meer over Bert Barten en zijn TalkingTrees

Wil je meer lezen, horen en zien van Bert Barten? Op www.www.talkingtrees.com staan mooie interviews. Je vindt hem ook op Facebook en YouTube.

De muziek van de bomen kun je horen via Spotify.

1 Comment
  • Jennifer Nannings

    12 oktober 2018 om 15:40

    We hebben vandaag met 6 dames een tour door het bos gehad met Mariëlle. Wat een heerlijke ochtend was dit! De oefeningen, de meditatie, de stem van Mariëlle, de uitleg over het bos en de bloemen en de bomen en de plantjes waren erg goed. Voor mijngas dit echt een cadeautje voor mezelf. Dank je wel Mariëlle voor deze heerlijke ochtend ❤️